Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται στο Σχολικό Μουσείο και στον προαύλιο χώρο του εκπαιδευτικά προγράμματα για τους μαθητές όλων των τάξεων του δημοτικού σχολείου. Κατόπιν συνεννόησης με τους εκπαιδευτικούς, το Σχολικό Μουσείο ανοίγει τις πόρτες τους σε εκπαιδευτικούς και μαθητές, τους καλωσορίζει στους χώρους του και τους δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουν ένα σχολείο διαφορετικό από το σημερινό.
“Ελάτε να κάνουμε μια αναδρομή στον χρόνο και να ζωντανέψουμε το παλιό σχολείο, αυτό που πήγαιναν ο παππούς και η γιαγιά όταν ήταν παιδιά”.
Στα προγράμματα του μουσείου, τα παιδιά μεταφέρονται με βιωματικό τρόπο στο παλιό σχολείο και στα παλιά ξύλινα θρανία μέσα από αφηγήσεις, προβολές, αποσπάσματα και το παιχνίδι. Το παιχνίδι αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής των παιδιών, που σημαίνει ότι είναι πάντοτε επίκαιρο και ενδιαφέρον. Οι μαθητές, μέσα από το παιχνίδι και τις παιγνιώδεις δραστηριότητες, έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το σχολείο που φοίτησαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους, να γνωρίσουν μέρος της καθημερινότητάς του μαθητή του παρελθόντος μέσα από τα εκθέματα του μουσείου, να συγκρίνουν τη δική τους σχολική ζωή με αυτή των μαθητών του παρελθόντος.
Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί συμμετέχουν διαδραστικά στο πρόγραμμα, τις κατασκευές και το παιχνίδι και ανασύρουν μνήμες του παρελθόντος.
–την κτιριακή υποδομή της μεταπολεμικής εποχής
Παρακάτω, παραθέτουμε ενδεικτικά προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί στο Σχολικό Μουσείο τις προηγούμενες σχολικές χρονιές. Τα θέματα με τα οποία ασχολούμαστε μπορούν να συνδυαστούν με αρκετά μαθήματα από το Αναλυτικό Πρόγραμμα, όπως τη γλώσσα, τα μαθηματικά, τη μελέτη περιβάλλοντος ή/και να θεωρηθούν ως ξεχωριστές ενότητες.
Στόχοι του προγράμματος:
Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τα παλιά παιχνίδια που διαχρονικά και παγκόσμια παίζονται στο σχολείο.
Να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και παρατηρητικότητα
Να έρθουν σε επαφή με την τέχνη της ζωγραφικής
Να αναπτύξουν ομαδικό πνεύμα και άμιλλα
Να αναπτύξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους
Βασικά σημεία του προγράμματος:
Ξενάγηση στους χώρους και τα εκθέματα του μουσείου.
Παρατήρηση και επεξεργασία του πίνακα του Πίτερ Μπρίγκελ «Τα παιδικά παιχνίδια», καταγραφή των παιχνιδιών, συζήτηση.
Προβολή και επεξεργασία φωτογραφιών σχετικά με τα παιχνίδια που παίζονται στο πέρασμα των χρόνων, στις διαφορετικές κοινωνίες.
Παραδοσιακά ομαδικά και ατομικά παιχνίδια στην αυλή του σχολείου, όπως για παράδειγμα μήλα, τυφλόμυγα, μαντηλάκι, αμπάριζα, γκύλα, ξύλινες σβούρες, μπίλιες, κ.α.
Στόχοι του προγράμματος:
Να γνωρίσουν οι μαθητές το παλιό σχολείο, αντικείμενα της καθημερινότητας του μαθητή του παρελθόντος
Να προβούν σε συγκρίσεις με το σύγχρονο σχολείο
Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τα παλιά παιχνίδια
Να αναπτύξουν ομαδικό πνεύμα και άμιλλα
Βασικά σημεία του προγράμματος:
Ξενάγηση στους χώρους και τα εκθέματα του μουσείου.
Προβολή βίντεο σχετικά με το παλιό σχολείο.
Βιωματική γνωριμία με τα παλιά αντικείμενα του μουσείου.
Σύγκριση του παλιού σχολείου με το σύγχρονο.
Παραδοσιακά ομαδικά και ατομικά παιχνίδια στην αυλή του σχολείου, όπως για παράδειγμα μήλα, τυφλόμυγα, μαντηλάκι, αμπάριζα, γκύλα, ξύλινες σβούρες, μπίλιες, κ.α.
Χειροτεχνίες.
Το πανέμορφο πέτρινο οίκημα του Σχολικού Μουσείου δένει αρμονικά με τη καταπράσινη αυλή και τον ανθόκηπο που το περιβάλει. Στ’ αλήθεια μια όαση ηρεμίας και ομορφιάς. Εδώ είναι όλα στη θέση τους, καθαρά, άνετα και περιποιημένα. Φροντίζουν γι’ αυτό οι εθελοντές μας. Εναρμονισμένη αισθητικά, λειτουργικά και παιδαγωγικά αποτελεί ελκυστικό μέσο αγωγής, διδασκαλίας και μάθησης. Αποτελεί χώρο στον οποίο οι επισκέπτες μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρατηρούν, να συμμετέχουν και να μαθαίνουν από ένα σύνθετο και πλούσιο περιβάλλον, να αποκτούν βιώματα από το περιβάλλον της φύσης για να το αγαπήσουν, ώστε, ως ενήλικες πια, να νοιαστούν για τη προστασία του, ενώ συγχρόνως αποκομίζουν πολύτιμα ερεθίσματα για την αισθητική και φυσική βελτίωση του περιβάλλοντος του σχολείου τους και της πόλης τους. Το προαύλιο του Μουσείου, είναι ιδανικό και προσφέρεται και για εκδηλώσεις άλλων πολιτιστικών φορέων.
Μεγάλο πλεονέκτημα για το Σχολικό Μουσείο είναι ότι υπάρχει, ακριβώς απέναντί του, ένα πανέμορφο, καταπράσινο πάρκο, εξοπλισμένο με παιδική χαρά, όπου τα παιδιά, μετά τη ξενάγησή τους στις αίθουσες των εκθεμάτων, έχουν τη δυνατότητα να παίξουν μέσα σε ένα χώρο απολύτως ασφαλή, να χαρούν και να απολαύσουν τις ομορφιές της φύσης, γυρίζοντας στο σχολείο τους γοητευμένα και φορτωμένα με μοναδικές εμπειρίες που με ενθουσιασμό θα ΄χουν να αφηγούνται στους γονείς τους, στ’ αδέρφια τους, στους συμμαθητές τους.
Στο χώρο της αυλής του Σχολικού Μουσείου, δίπλα στις αίθουσες των εκθεμάτων, υπάρχει σύγχρονη αμφιθεατρική αίθουσα, εξοπλισμένη πλήρως ηλεκτρονικά, κλιματιζόμενη, άνετη, καθαρή και περιποιημένη όπου γίνονται προβολές εκπαιδευτικού περιεχομένου στους μικρούς μας επισκέπτες. Είναι πρόσφορη και κατάλληλη για διοργάνωση ημερίδων, διαλέξεων, προβολών, εκδηλώσεων, παρουσιάσεων, συσκέψεων. Ο Σύλλογός μας, έχοντας ως δόγμα πως κάθε τι που του ανήκει αποτελεί συγχρόνως και κοινωνικό αγαθό, στο οποίο δικαιούνται όλοι να έχουν πρόσβαση, διαθέτει ελεύθερα τη χρήση του αμφιθεάτρου και σε άλλους φορείς, μάλιστα όχι μόνο της επαρχίας μας, όπως συλλόγους, συνεταιρισμούς, Δήμους, Υπηρεσίες, ακόμη και σε επιχειρήσεις ή και Ιδιώτες που θέλουν να επικοινωνήσουν με το κοινό τους. Κάθε ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα, επικοινωνώντας με έναν από τους υπευθύνους του Συλλόγου μας, να διοργανώσει στο χώρο αυτό την εκδήλωση που του ταιριάζει, προσφέροντας συγχρόνως στο κοινό του τη δυνατότητα να ξεναγηθεί, χωρίς καμία απολύτως επιβάρυνση, στις αίθουσες εκθεμάτων του Σχολικού Μουσείου. Το προαύλιο του Μουσείου, είναι ιδανικό και προσφέρεται και για εκδηλώσεις άλλων πολιτιστικών φορέων.
Ο επισκέπτης του Σχολικού Μουσείου μπορεί να συνδυάσει την επίσκεψή του στην περιοχή των Φαρσάλων και με άλλα σπουδαία αξιοθέατα, ανάλογα με την εποχή. Τόσο μνημεία αρχαιολογικής σημασίας όσο και αξιοθέατα συνθέτουν το σπουδαίο παζλ της μεγάλης και σπουδαίας ιστορίας της περιοχής.
Το 4.000 π.χ έγινε η κατοίκηση των Φαρσάλων και το 1393-94 η κατάκτηση από τους Οθωμανούς. Επισκεπτόμενος σήμερα τα Φάρσαλα, μπορείς να δεις αυτά που έχουν απομείνει απ’ αυτή την ιστορική διαδρομή (4.000 π.χ- 48π.χ - 1893-94μ.χ – 10-13αι. μ.χ)και είναι αρκετά. Στην υστεροαρχαϊκή περίοδο (τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.) η πόλη της αρχαίας Φαρσάλου, ούσα πλούσια και ισχυρή, αρχίζει να περικλείεται από δυνατό τείχος, ενισχυμένο με πύργους και πύλες. Η κατασκευή του τείχους συνεχίστηκε έως και τον 4ο αιώνα π.Χ. Κατά τη βυζαντινή περίοδο, η πόλη τειχίστηκε εκ νέου στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (6ος αιώνας). Η αρχαία ακρόπολη εξακολούθησε να χρησιμοποιείται και τα τείχη της ανακατασκευάστηκαν, ενσωματώνοντας στο νέο τείχος τα κατά τόπους σωζόμενα τμήματα του αρχαίου. Από την οχύρωση της εποχής αυτής σώζονται σε αρκετό ύψος τμήματα του τείχους της ακρόπολης και του ανατολικού σκέλους του τείχους της πόλης. Η πρόσβαση στην Ακρόπολη μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο αλλά και με πεζοπορική ανάβαση μέσα απ΄το αλσύλιο.
Κατά το χρονικό διάστημα των ετών 1951 έως 1954 και από τον τότε Έφορο Αρχαιοτήτων Ν. Βερδελή ανασκάφηκε ο θολωτός τάφος των Φαρσάλων, που έμελλε να μείνει γνωστός στην επιστημονική κοινότητα με το όνομά του (" τάφος Βερδελή"). Το ταφικό αυτό μνημείο πρωτοκατασκευάσθηκε στα υστεροαρχαϊκά χρόνια (τέλος 6ου ή πρώιμος 5ος αιώνας π.Χ.) και παρέμεινε σε χρήση έως την ελληνιστική περίοδο. Ένας λιθόκτιστος δρόμος οδηγεί στον ταφικό, κυκλικού σχήματος θάλαμο.Το μνημείο είχε καλυφθεί με σωρό χώματος που σχημάτιζε τύμβο, η περιφέρεια του οποίου οριζόταν από χτιστό περίβολο. Ο περίβολος έχει δομηθεί κατά το πολυγωνικό σύστημα τοιχοποιϊας και στη βάση του πατά σε πλάκες ευθυντηρίας. Ανάλογο σύστημα δόμησης συναντάται και στο αρχαιότερο σωζόμενο τμήμα του οχυρωματικού τείχους της αρχαίας Φαρσάλου, γεγονός που αποτελεί ένα ασφαλές terminus post quem για τη χρονολόγηση του μνημείου όχι αργότερα από τον πρώιμο 5ο αιώνα π.Χ.
Η Θέτιδα έζησε μαζί με τον Πηλέα στο παλάτι του στη Φθία (τα σύγχρονα Φάρσαλα) και συνήθιζε, σύμφωνα με τις μυθολογικές και τις τοπικές παραδόσεις να παίρνει το μπάνιο της στα νερά του ομορφότερου αρχαίου ποτάμιου Θεού, του Ενιπέα, αλλά επίσης και στις πηγές του Απιδανού ποταμού. Και οι δύο ποταμοί ποτίζουν τη φαρσαλινή γη και αποτέλεσαν συστατικό στοιχείο των αρχέγονων μύθων της. Η Θέτιδα, κρατώντας το γιο της από τη φτέρνα, τον βύθισε στα φονικά, μαγικά νερά του ποταμού και κατάφερε να τον κάνει άτρωτο και αθάνατο, εκτός από το σημείο εκείνο που τον κρατούσε, το οποίο παρέμεινε τρωτό και γνωστό, έως και σήμερα, ως «αχίλλειος πτέρνα» (όρος που δηλώνει το ευαίσθητο και ευάλωτο σημείο κάποιου) . Βλέποντας την, όμως ,ο Πηλέας, θεώρησε ότι ήθελε να πνίξει το παιδί τους και έτσι την έδιωξε, στέλνοντας την πίσω στο θαλάσσιο βασίλειο του πατέρα της Νηρέα.
Η πόλη των Φαρσάλων, η πολυθρύλητη Φθία των μυκηναϊκών χρόνων, υπήρξε ο γενέθλιος τόπος του εμβληματικότερου των αρχαίων Ελλήνων ηρώων, του ομηρικού Αχιλλέα. Ο Αχιλλέας ήταν γιος του βασιλέα της Φθίας, του Πηλέα και της Νηρηίδος Θεάς Θέτιδας, εγγονός του διογένους Αιακού. Η καταγωγή του συνδεόταν απευθείας με τον ίδιο το Δία. Υπήρξε μυθολογικά, κατά μία εκδοχή, το έβδομο παιδί των γονέων του. Ο Πηλέας ανέθεσε την ανατροφή, τη μόρφωση και τη διαπαιδαγώγηση του γιου του στον Κένταυρο Χείρωνα, που διέμενε στο όρος Πήλιο. Εκεί ο Αχιλλέας διδάχθηκε την ιατρική και τη μουσική πρωτίστως, αλλά και την τέχνη του πολέμου, του κυνηγιού και του δαμάσματος των αλόγων.
Ο «Πύργος Καραμίχου», το μοναδικό στην πόλη των Φαρσάλων, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, σωζόμενο πυργόσπιτο της Όψιμης Οθωμανικής περιόδου ανήκει στην κατηγορία της «κούλιας». Πρόκειται για ένα συμπαγή, λιθόδμητο πύργο, που δεσπόζει επιβλητικός στο πρανές έδαφος της περιοχής του Αγίου Γεωργίου της πόλης των Φαρσάλων, με ελεύθερη θέα προς όλες τις πλευρές. Αποτελείται από ισόγειο και δύο ορόφους και στέφεται με τετράρριχτη στέγη, φέρουσα βυζαντινά κεραμίδια (η στέγη σήμερα έχει σχεδόν ολοκληρωτικά καταρρεύσει). Δύο είναι οι είσοδοι του κτηρίου, που φράσσονται με ξύλινες, δίφυλλες θύρες. Η μία ανοίγεται στην ανατολική πλευρά του, είναι στενή, με διαστάσεις 1,20 x 1,85μ. και οδηγεί στο «απομονωμένο» υψηλό ισόγειο, με τρία επίπεδα εσωτερικώς. Η δεύτερη, η κύρια, βρίσκεται στη νότια πλευρά του κτηρίου, έχει διαστάσεις 1,25 x 2,15μ., σώζει λείψανα μεταλλικής βάσης μικρού προστεγάσματος υπέρ αυτής και οδηγεί στον πρώτο όροφο και μέσω αυτού στο δεύτερο, με ξύλινο κλιμακοστάσιο. Το πιθανότερο είναι ότι στην αρχική φάση κατασκευής του πύργου, οι είσοδοι του ασφαλίζονταν με ισχυρότερες πόρτες.
Στο λόφο’’ Βαρούσι ‘’σώζεται ο παλαιός μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου του 1857,τρίκλιτη λιθόκληστη Βασιλική, καθώς και το πέτρινο κωδωνοστάσιο του 1884.
Μέχρι και την απελευθέρωση των Φαρσάλων από τον οθωμανικό ζυγό στα 1881, η υδροδότηση της πόλης γινόταν αποκλειστικά από πηγάδια και με μεταφορά νερού με δοχεία από τις κοντινές πηγές. Τις τοπικές αρχές της απελευθερωμένης πόλης απασχόλησε πολύ νωρίς το φλέγον θέμα της υδροδότησης της και στις αρχές του 20ου αιώνα αποφασίστηκε η ανέγερση δύο υδατοδεξαμενών στο ανατολικό τμήμα της, στην περιοχή του Βαρουσιού, με στόχο να εκσυγχρονιστεί το σύστημα υδροδότησης και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό από όλους τους κατοίκους των Φαρσάλων. Η κατασκευή των υδατοδεξαμενών περατώθηκε το 1910 επί δημαρχίας Αλεξάνδρου Κυρώζη.
Το διασημότερο τοπικό προϊόν της πόλης των Φαρσάλων, που ταξιδεύει το όνομα της πολύ μακρύτερα από τα όριά της, ακόμη και πολύ μακρύτερα από τα σύνορα της Ελλάδας, είναι βέβαια ο χαλβάς. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς εισήλθε ο χαλβάς στην περιοχή, φαντάζει, όμως, πιθανόν αυτό να συνέβη στα τέλη του 12ου αιώνα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές ή κατά άλλους, στα τέλη του 14ου αιώνα μετά την εισβολή των Οθωμανών στη Θεσσαλία. Τα πρώτα βεβαιωμένα ιστορικά στοιχεία φτάνουν σε εμάς από το 1446, με τη διαθήκη του Τούρκου κατακτητή της Θεσσαλίας Τουρχάν μπέη. Στο έγγραφο αυτό αναφέρεται το εργαστήριο του χαλβατζή Χαλίλ στη Λάρισα, ενώ γίνεται, επίσης, αναφορά στους χαλβατζήδες Ισά, Σιάχη και Χαλίλη. Την ύπαρξη, στην Λάρισα του 1446, τεσσάρων χαλβατζήδων επισημαίνουν και οι τουρκολόγοι N. Beldicenu και P. Nasturel. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, τα Φάρσαλα έχουν γίνει διάσημα για το χαλβά τους, σε τέτοιο σημείο μάλιστα, που και το όνομα τους συνδέθηκε με αυτόν και ο «σαπουνέ» χαλβάς ονομάζεται, πλέον, «φαρσαλινός χαλβάς».
Στο δυτικό άκρο του Δήμου Φαρσάλων, στο χωριό Πολυνέρι, υψώνεται ένα από τα χαρακτηριστικότερα οικοδομήματα της ευρύτερης περιοχής των Φαρσάλων. Πρόκειται για το κονάκι Χαροκόπου, ιδιοκτησίας σήμερα του διπλωμάτη - καθηγητή Δρ. Παναγιώτη Κυζερίδη, ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα τσιφλικόσπιτου, που χαρακτηρίσθηκε διατηρητέο μνημείο το 1999
Στο χωριό Σταυρός Φαρσάλων βρίσκεται ο μεταβυζαντινός Ιερός Ναός του 18ου αιώνα της Παναγίας της Δεμερλιώτισσας. Το προσωνύμιο του Ναού οφείλεται στην τουρκική ονομασία του χωριού Σταυρός, που ήταν Δεμερλί.
Όπως μας πληροφορεί κτητορική επιγραφή, που βρίσκεται επάνω από τη νότια είσοδο του Ναού, χτίστηκε το 1778 και αγιογραφήθηκε οχτώ χρόνια αργότερα, το 1786 με έξοδα ευσεβών χριστιανών και με τη συνδρομή «του Αιδεσιμωτάτου παπα-Ρίζου και Αθανασίου ιερέως και Γεραποστόλη του Πίκλην Νταούτη επιτρόπου, επί Μητροπολίτου Λαρίσης Μελετίου του Γ΄».
Η αγιογράφηση έγινε από μαθητές του σπουδαίου αγιογράφου και μελετητή της βυζαντινής αγιογραφίας, Διονυσίου εκ Φουρνά Ευρυτανίας. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος διατάσσεται σε τρεις ζώνες.
Στο Ναό στεγάζεται η ιερή, θαυματουργική εικόνα της Παναγίας της «Δεμερλιωτίσσης» διαστάσεων 0,64 X 0,48μ. και θρυλείται από την Ιερά Παράδοση ότι αγιογραφήθηκε από τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά.
Input your search keywords and press Enter.
